ΤΟΥ ΚΩΣΤΑΝΤΗ ΜΙΖΑΡΑ
ΦΩΤ.: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΙΖΑΡΑ
Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε τέτοια λατρεία για την Κούβα. Εκεί, βρίσκει κανείς ό,τι θελήσει – ή έτσι λένε. Το όνομά της προσωποποιεί για άλλους τη Μέκκα της μουσικής, για άλλους το ιδανικό επαναστατικό προσκύνημα, για άλλους τον ιδανικό προορισμό για μελέτη της αποικιακής αρχιτεκτονικής, και αυτή η λίστα συνεχίζεται... με κυνηγούς εξωτικών εικόνων, γευσιγνώστες με θέμα το ρούμι, απλούς θνητούς που δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί οι Αμερικανοί έχουν τόσα χρόνια τα νεύρα τους με τον Κάστρο, συλλέκτες παλιών αυτοκινήτων, συλλέκτες πούρων, συλλέκτες ερωτισμού, παθιασμένους με τον Τσε, που γενικά… πραγματοποιούν, εν είδει προσκυνήματος, επίσκεψη στην αποκαλούμενη και «ταξιδιωτικό κουτί της Πανδώρας», Κούβα.
Παρότι γεωγραφικά εντάσσεται στην τροπική ζώνη, οι θαλάσσιοι άνεμοι χαρίζουν στο νησί της Κούβας ένα εύκρατο και ισορροπημένο κλίμα. Αποτελώντας την πολυπληθέστερη χώρα στην Καραϊβική, με έντονα τα σημάδια της ισπανικής αποικιοκρατίας, της μεταφοράς σκλάβων από την Αφρική αλλά και της γειτνίασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κούβα βρίσκεται σήμερα, μετά την παραίτηση του Φιντέλ και την επίσημη ανάληψη της προεδρίας από τον αδερφό του Ραούλ, σε περίοδο μεταρρυθμίσεων. Πριν από έναν χρόνο, ο νέος πρόεδρος ανακοίνωσε μερική άρση στους περιορισμούς που είχε επιβάλει ο αδελφός του, Φιντέλ, στις ξενόφερτες πολυτέλειες, σε μια προσπάθεια να διαφυλάξει την οικονομική ισότητα στην κομουνιστική χώρα. Έτσι, χιλιάδες Κουβανοί έσπευσαν να αποκτήσουν για πρώτη φορά νόμιμα κινητά τηλέφωνα και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές. Ακόμη πιο πρόσφατα, η ανακοίνωση από τον πρόεδρο των Η.Π.Α. για χαλάρωση των περιορισμών στις μετακινήσεις και στα εμβάσματα που στέλνουν στην πατρίδα τους οι Κουβανοαμερικανοί άνοιξε τον δρόμο στη λειτουργία σε αμερικανικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών στο νησί, βάζοντας για ακόμη μια φορά την Κούβα στα διεθνή πρωτοσέλιδα.
Άλλες αφορμές για δημοσιότητα έχουν δοθεί χάρη στο λογοτεχνικό έργο των Στέφεν Κρέιν και Έρνεστ Χέμινγουεϊ, στα σπορ, όπως το μπέιζμπολ, το βόλεϊ, ο στίβος και το μποξ, αλλά και στην πλούσια μουσική παράδοση της Κούβας, που είναι ίσως και η πιο γνωστή πτυχή της κουλτούρας της. ΄Κύριο είδος της είναι το σον, η βάση για τις άλλες μουσικές φόρμες, όπως η σάλσα, η ρούμπα και το μάμπο. Τα διάσημα «κουβανέζικα», τα οποία, σημειωτέον, ακούγονται σε κάθε γωνιά αυτής της χώρας, είναι και από τις πιο σημαντικές αφορμές για επίσκεψη στην Κούβα.
Η δεύτερη πιο σημαντική «ατραξιόν» – όσο κι αν αυτό δεν είναι δόκιμο να γράφεται – είναι το... πολίτευμα, η Δημοκρατία της Κούβας, που βάσει του συντάγματος ορίζεται ως σοσιαλιστικό κράτος βασισμένο στις αρχές του Χοσέ Μαρτί και στις πολιτικές ιδέες των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν και το οποίο της έχει κοστίσει ένα 49χρονο εμπάργκο από τις Η.Π.Α. αλλά και πολλές πολλές περιπέτειες. Σήμερα, οι διεθνείς αναλυτές προβλέπουν ότι θα υπάρξουν, και πρέπει να υπάρξουν, σημαντικές αλλαγές μέσα στην επόμενη δεκαετία στις σχέσεις ανάμεσα στην Κούβα και στις Η.Π.Α. Η υποστήριξη τέτοιου είδους προτάσεων αυξάνεται τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στη Λατινική Αμερική. Μια νέα γενιά κουβανοαμερικανών ηγετών, που απορρίπτουν τις σκληροπυρηνικές θέσεις, κάνουν ήδη ό,τι μπορούν…, ενώ και οι λατινοαμερικάνοι ηγέτες συνάδουν, έχοντας εκφράσει την επιθυμία τους να αρθεί το αμερικανικό εμπορικό εμπάργκο προς την Κούβα. Από την άλλη μεριά, ο Ραούλ Κάστρο έχει ήδη προβεί σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις, χωρίς, όμως, να μπορέσει να βελτιώσει, προς το παρόν, την ποιότητα ζωής των Κουβανών.
H Αβάνα ή, όπως την ονόμαζαν παλιότερα, San Cristοbal de La Habana, είναι η πρωτεύουσα της χώρας και παράλληλα το οικονομικό, πολιτιστικό και πολιτικό της κέντρο. Αποτελεί τη μεγαλύτερη πόλη της Καραϊβικής, με περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια κατοίκους, και φυσικά τον πιο δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Στο ιστορικό της κέντρο (ανακηρυγμένοαπό την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς), την «παλιά Αβάνα» δηλαδή, χτυπάει η καρδιά της Κούβας.
Στην περιοχή που καταλαμβάνει η σημερινή Αβάνα, πάτησε πρώτη φορά ο Σεβαστιανό ντε Οκάμπο, το 1509, ο οποίος της έδωσε το όνομα Πουέρτο ντε Καρένας. Λίγα χρόνια μετά και αφού είχε κατασκευαστεί το λιμάνι, η περιοχή αναπτύχθηκε έντονα, εξελισσόμενη σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο, το οποίο προσείλκυε πειρατές, κυρίως κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους Ισπανούς στην κατασκευή έργων οχύρωσης της πόλης, με τέσσερα επιβλητικά φρούρια να επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Μέσα στα επόμενα 100 χρόνια μεταφέρθηκε εκεί η έδρα του ισπανού κυβερνήτη από το Σαντιάγκο της Κούβας, οπότε η Αβάνα ανακηρύχτηκε επισήμως πρωτεύουσα το 1607. Λίγα χρόνια αργότερα, αναγνωρίστηκε επίσημα ως «πόλη - κλειδί για τον Νέο Κόσμο και την οχύρωση των Δυτικών Ινδιών», τίτλος που αποτυπώθηκε και στο εθνόσημό της. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ισπανικές αποικίες που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους στις αρχές του 19ου αιώνα, η Κούβα παρέμεινε για μεγαλύτερο διάστημα υπό ισπανική κυριαρχία, γνωρίζοντας παράλληλα σημαντική οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Εκείνη την εποχή, ξεκίνησε και η κατασκευή του πρώτου σιδηροδρόμου της Αβάνας, συνολικού μήκους 51 χλμ., που εξυπηρετούσε κυρίως τη μεταφορά και το εμπόριο ζάχαρης.
Στο κέντρο της πόλης, το Καπιτώλιο σηματοδοτεί το σημείο εκκίνησης κάθε διαδρομής. Το λευκό επιβλητικό κτίσμα, μικρογραφία του αντίστοιχου αμερικανικού, μέσα σε ένα υπέροχο πάρκο με πανύψηλους φοίνικες, αποτελεί ιδανικό ορμητήριο, για να επισκεφτεί κανείς το paseo del Prado, αριστούργημα πολεοδομίας, έναν πεζόδρομο γεμάτο κόσμο που πηγαινοέρχεται αδιάκοπα κι όμως όχι βιαστικά, κόσμο που αράζει στα μαρμάρινα παγκάκια, για να απολαύσει τον ήλιο. Ξεκινώντας από το κεντρικό πάρκο, ένας άλλος πεζόδρομος συνδέει το Καπιτώλιο με την παλιά πόλη, τη Havana Vieja. Το αποικιακό κομμάτι της πόλης είναι για πολλούς, κατοίκους και επισκέπτες, η ομορφότερη περιοχή της κουβανικής πρωτεύουσας. Η Αβάνα είναι μια μεγαλούπολη με όλα τα προβλήματα αλλά και τις χάρες των αντίστοιχων δυτικών. Διαθέτει, όμως, μια ξεχωριστή ζωντάνια, είναι γεμάτη χρώμα και μουσική που πλημμυρίζουν κάθε γωνία, κάθε δρόμο, κάθε πλατεία. Και είναι ακριβώς αυτή η εκφραστικότητα που σου δίνει την αίσθηση ότι ένας διαφορετικός κόσμος είναι πιθανός. Παράλληλα, τα ιστορικά της μνημεία, τα αμέτρητα κτίριά της δεν σε αφήνουν στιγμή να ησυχάσεις, να μείνεις για λίγο καθιστός. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δύσκολα βρίσκει κανείς τέτοιους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Μπορεί πριν από 10 χρόνια να ακουγόταν πολύ συχνά η ατάκα «Πήγαινε, όσο προλαβαίνεις!», η Κούβα, ωστόσο, έχει διαψεύσει τους ψιθυριστές και είναι ακόμη εδώ με τα καλά … και τα κακά της!
Πού θα μείνετε
«Hotel Nacional de Cuba»
- Ένα ξενοδοχείο που μετράει σχεδόν 80 χρόνια ιστορίας κι έχει, κατά καιρούς, φιλοξενήσει προσωπικότητες, όπως ο Winston Churchill, ο Frank Sinatra και η Ava Gardner, (από 133 δολάρια), www. hotelnacionaldecuba. com.
«Hotel Raquel»
- Ένα από τα πιο όμορφα κτίρια της Αβάνας, με ρομαντική ατμόσφαιρα συνδυασμένη με art nouveau στοιχεία. Διαθέτει γυμναστήριο και σέρβις με μασάζ, σάουνες κτλ. (από 93 δολάρια), www. hotelraquel-cuba. com.
«Hotel los Frailes»
- Στα στενά δρομάκια της Αβάνας, η πρώην κατοικία του μαρκήσιου και καπετάνιου του γαλλικού στόλου, Don Pedro Claudio Duquesne, έχει μεταμορφωθεί σε ένα απο τα πιό ιδιόμορφα ξενοδοχεία της Αβάνας (από 93 δολάρια), www. hotellosfrailescuba. com.
Πού θα φάτε
Πού θα φάτε
«El Floridita Restaurant»
- Στη δυτική άκρη του ιστορικού κέντρου, το εστιατόριο αυτό έχει καταπληκτική κουζίνα με ψάρια και θαλασσινά και το καλύτερο Daiquiri της πόλης (Calle Obispo No. 557, τηλ.: (53 7) 867-1300 al 867-1301).
«Bodeguita del Medio»
- Μια βόλτα από αυτό το μικροσκοπικό εστιατόριο, κοντά στον Καθεδρικό Ναό, επιβάλλεται. Γνωστό, για τα κουβανέζικα πιάτα, τα Mojitos και το ντεκόρ του. Μουσική κάθε βράδι (Calle Empedrado No. 206, τηλ.: (53 7) 867-1374 - 867-1375.
Τι να έχετε μαζί σας
Οπωσδήποτε εντομοαπωθητικά, γυαλιά ηλίου, αντηλιακό και καπέλο, γιατί ο ήλιος δεν «αστειεύεται». Τα ηλιακά εγκαύματα είναι οδυνηρά και μπορούν να σας χαλάσουν τις διακοπές. Ίσως να χρειαστείτε μια ελαφριά ζακέτα, κυρίως για τον δυνατό κλιματισμό που θα συναντήσετε στους κλειστούς χώρους. Αν και πλέον στην Κούβα μπορείτε να βρείτε σχεδόν τα πάντα, καλό θα είναι να έχετε μαζί σας είδη που χρησιμοποιείτε για τη λειτουργία μηχανών, κάμερας και υπολογιστών. Τι να ψωνίσετε
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα Εκτός από πούρα, ρούμι και μουσικά cd, μπορείτε να βρείτε μια ενδιαφέρουσα ποικιλία ειδών λαϊκής τέχνης, φτιαγμένων από όλα σχεδόν τα υλικά που βρίσκονται στο νησί, όπως κοράλλι, ξύλο, πηλός, πέτρα και υφάσματα. Μην παραλείψετε να ρίξετε μια ματιά και στους πίνακες ζωγραφικής που θα τύχει να δείτε· εφόσον αγοράσετε κάποιον, θα χρειαστείτε για το τελωνείο ένα πιστοποιητικό αγοράς, το οποίο πρέπει απαραίτητα να σας έχει προμηθεύσει ο πωλητής.
πούρα
Η Κούβα, με μια παραγωγή 250 εκ. πούρων, είναι αναμφισβήτητα η πρώτη χώρα παραγωγής στον κόσμο. Τα «Los Habanos», όπως διεθνώς ονομάζονται, είναι μοναδικά για το άρωμα και τη γεύση τους, που προέρχεται από έναν συνδυασμό εδάφους, κλίματος και επεξεργασίας· η τελευταία περιλαμβάνει περίπου 140 χειροποίητα στάδια, από την παραγωγή μέχρι το τελικό προϊόν. Όμως, προσοχή στις απομιμήσεις! Αποφεύγετε να τα αγοράζετε στον δρόμο από αγνώστους, γιατί τις περισσότερες φορές το περιεχόμενο είναι άσχετο με τη συσκευασία. Άλλωστε, η απόδειξη αγοράς με το υδατογραφημένο ολόγραμμα του κουτιού είναι απαραίτητα για τον έλεγχο του τελωνείου στην αναχώρηση.
Οι βαλίτσες σας περνούν από ακτίνες Χ και, εάν εντοπιστούν κουτιά χωρίς τα απαραίτητα διακριτικά, θα κρατηθεί η βαλίτσα και θα σας καλέσουν από τα μεγάφωνα για έλεγχο. Εάν ακούσετε το όνομά σας και δεν παρουσιαστείτε στο τελωνείο, θα φύγετε χωρίς τις αποσκευές σας. Χωρίς απόδειξη και υδατογραφημένη συσκευασία, μπορείτε να έχετε μόνον 23 πούρα.
Στις χώρεςτης Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται η αφορολόγητη εισαγωγή 50 πούρων.
info Μικρές εταιρείες charter, όπως η «Blue Panorama», προσφέρουν πολύ φτηνά (συγκριτικά) εισιτήρια με αναχώρηση από Ιταλία (Μιλάνο ή Ρώμη). H συγκεκριμένη εταιρεία σχεδιάζει να βάλει ανταπόκριση από Αθήνα για Αβάνα μέσα στο 2009, (www. blue-panorama. com).
Στις χώρεςτης Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται η αφορολόγητη εισαγωγή 50 πούρων.
info Μικρές εταιρείες charter, όπως η «Blue Panorama», προσφέρουν πολύ φτηνά (συγκριτικά) εισιτήρια με αναχώρηση από Ιταλία (Μιλάνο ή Ρώμη). H συγκεκριμένη εταιρεία σχεδιάζει να βάλει ανταπόκριση από Αθήνα για Αβάνα μέσα στο 2009, (www. blue-panorama. com).